Ένας Υπόγειος Κόσμος

"Αγαπώ τα τσογλάνια και τους χασίκλες, τους κλέφτες, τις πουτάνες, τους ρεμπέτες και τους πούστηδες γιατί μάχονται κάθε μορφή εξουσίας και τους αγαπώ πιο πολύ γιατί τα καταφέρνουν και επιζούν κόντρα στην αστυνομία, κόντρα στον ποινικό νόμο, κόντρα στην απαίσια ηθική των μικροαστών, κόντρα στον φλογερό εαυτό τους". (Ηλίας Πετρόπουλος. Ένας κόσμος υπόγειος, Ντοκιμαντέρ).

Τα καλιαρντά είναι ένα είδος λεξικού της που φέρει το όνομα της ξεχωριστής αυτής διαλέκτου που χρησιμοποιούσε κυρίως η ιδιαίτερα αποκλεισμένη κοινωνική ομάδα των ομοφυλοφίλων της δεκαετίας του 50. Η λέξη Καλιαρντά προέρχεται από το γαλλικό «gaillard» (προφ. «γκαγιάγ») που σημαίνει «εύθυμος, αναιδής».

Ο Πετρόπουλος  δεν είναι απλά ο καλλιτέχνης «του περιθωρίου» ή του «υπογείου». Είναι ο άνθρωπος που δεν σεβάστηκε κανένα ταμπού, είτε εθνικό, είτε τοπικιστικό, είτε ιδεολογικό. Οι παραπάνω δηλώσεις του θεωρούνται ακόμα και σήμερα άκρως ριζοσπαστικές. Τα Καλιαρντά και οι παροιμίες του Υποκόσμου (που έχουν με την γλώσσα των φυλακών), που για την εποχή υπήρξε μια συλλογή που εξαγρίωνε τον ντόπιο πουριτανισμό, σήμερα βλέπουμε πως πολλές από τις παρακάτω εκφράσεις έχουν πλέον εισχωρήσει την καθημερινή μας ζωή. Κι εδώ μπορούμε να εκτιμήσουμε την προσπάθεια και το έργο του Πετρόπουλου. Γιατί αν  δεν είχαν διασωθεί όλα αυτά, ίσως να μην μπορούσαμε να κατανοήσουμε το πόσο η κοινωνία έχει αλλάξει από τότε.

Δίπλα στο Άγιο Χασισάκι, το Εγχειρίδιο του Καλού Κλέφτη, το Μπουρδέλο και κάποια ακόμη βιβλία του, τα Καλιαρντά και οι παροιμίες του υποκόσμου θεωρείται από τα δημοφιλέστερα στους λαογραφικούς κύκλους.

Το κείμενο είναι από: Eagainst.com

Το ντοκιμαντέρ εδώ: Ένας Υπόγειος Κόσμος


Περισσότερα για τον Ηλία Πετρόπουλο εδώ: Ηλίας Πετρόπουλος